TOWARZYSTWO PAMIĘCI

 POWSTANIA WIELKOPOLSKIEGO

 1918 - 1919

POWIAT WOLSZTYŃSKI 

Kalendarium wydarzeń

13 listopada 1918 roku

 ► w Wolsztynie powstaje, z inicjatywy powracających z frontu żołnierzy, Rada Robotniczo - Żołnierska. Miała ona swoją siedzibę w wolsztyńskiej Mleczarni.

18 listopada 1918 roku

► z frontu powraca do rodzinnej Błotnicy ppor. Stanisław Siuda i podejmuje działalność niepodległościową tworząc oddziały powstańcze w powiecie babimojskim.

20 listopada 1918 roku

► w Przemęcie powstaje Rada Ludowa.

24 listopada 1918 roku

► powstała w Wolsztynie polska Rada Ludowa.

► na Strzelnicy w Wolsztynie odbył się wiec patriotyczny pod przewodnictwem proboszcza - ks. Leopolda Zygarłowskiego.

22 grudnia 1918 roku

► ppor. Stanisław Siuda tworzy oddział powstańczy w Rakoniewicach.

27 grudnia 1918 roku

 ► wybucha Powstanie Wielkopolskie w Poznaniu.

28 grudnia 1918 roku

► oswobodzony zostaje Grodzisk Wielkopolski

grudzień 1918 roku

► w Gościeszynie proboszcz ks. Alfons Graszyński tworzy uzbrojony oddział Straży Ludowej

31 grudnia - 1 stycznia 1918/1919 roku

 ► do Wolsztyna wkracza  oddział Grenzschutzu pod dowództwem rotmistrza von Kleista z Sulechowa.

► powstańcy z Gościeszyna zajmują okolicę wsi

2 stycznia 1919 roku

► do Grodziska Wielkopolskiego przybywa porucznik Kazimierz Zenkteler mający koordynować dalsze walki w zachodniej Wielkopolsce

3 stycznia 1919 roku

► powstańcy z oddziału ppor. Siudy odnajdują w Cegielsku koło Rostarzewa Michała Drzymałę.

► powstańcy zajmują Rakoniewice i odpierają atak niemiecki na miasto.

► wyzwolony zostaje Nowy Tomyśl

4/5 stycznia 1919 roku

► powstańcy z Opalenicy i Chobienic podejmują nieudany atak na Zbąszyń

5 stycznia 1919 roku

 ► powstańcy wielkopolscy, min. z Wielichowa, Wilkowa Polskiego, Rakoniewic, Rostarzewa, Adamowa, Gościeszyna i Obry pod ogólnym dowództwem por. Kazimierza Zenktelera wyzwalają Wolsztyn.

► jeden z oddziałów powstańczych mających wyzwalać Wolsztyn, dowodzony przez ppor. Siudę, zajmuje Rostarzewo

► powstańcy z Kębłowa i Kiełkowa rozkręcają tory  kolejowe uniemożliwiając dotarcie posiłków niemieckich do Wolsztyna 

6 stycznia 1919 roku 

► oswobodzenie Przemętu. Powstaje tu 120-osobowy oddział powstańczy,

► powstańcy z Przemętu obsadzają stacje kolejowe w Błotnicy i Nowej Wsi Mochy.

► pastor Emil Gustaw Hegemann uroczyście proklamuje powstanie Wolnego Państwa Świętno (Freistaadt Schwenten)

7 stycznia1919 roku

► oddziały powstańcze z Przemętu pod dowództwem st. sierż. Stanisława Lewandowskiego zajmują Włoszakowice. Dochodzi do zwycięskiej potyczki z niemieckim Grenzshutzem.

► w Grodzisku Wielkopolskim powstaje dowództwo V Okręgu Wojskowego obejmującego powiaty wolsztyński, nowotomyski, międzyrzecki i grodziski. Na czele staje Kazimierz Zenkteler

9 stycznia 1919 roku

► konny patrol niemieckiego Grenschutzu z Kolska, prowadzony przez strażnika Ehlerta ze Świętna dociera do Obry. Przewodnik zostaje rozpoznany przez powstańców i w trakcie strzelaniny ginie jeden z nich – Józef Buczkowski z Obry.

10 stycznia 1919 roku

 ► prowadzący rozpoznanie w kierunku Kopanicy patrol powstańczy zostaje zaatakowany w lesie pod Jaromierzem przez Niemców. Jednemu z członków patrolu udało się zbiec, pozostali dostali się do niewoli.

► pod Zbarzewem powstańcy rozbrajają niemiecki patrol samochodowy,

 ► w Brennie powstańcy rozbrajają posterunek niemiecki.

11 stycznia 1919 roku

► powstańcy wielkopolscy z kompanii stęszewskiej, wolsztyńskiej, wielichowskiej i drużyny chobienickiej, drużyn z Jażyńca oraz Obry wyzwalają Kopanicę.

► potyczka pod Zbarzewem

► w Wijewie powstańcy rozbrajają posterunek niemiecki.

13 stycznia 1919 roku

  ► dochodzi do ataku Niemców na Kębłowo i Obrę, odpartego przez powstańców.

24 stycznia 1919 roku

► dwie silne kolumny piechoty niemieckiej, wsparte szwadronem kawalerii zaatakowały około godz. 13.00 Kębłowo i Obrę. Atak zostaje odparty

25 stycznia 1919 roku

► powstańcy z kompanii rakoniewickiej, chobienickiej i wolsztyńskiej zajmują bez walki Babimost a kompanie kopanicka  i wielichowska Kargowę.

 ► powstańcy docierają do Nowego Jaromierza.

30 stycznia 1919 roku

 ► rozpoczyna się ostatnia duża ofensywna akcję niemiecka na odcinku wolsztyńskim.

31 stycznia 1919 roku

► atak niemiecki na Babimost odparty przez powstańców

2/3 lutego 1919 roku

► powstańcy dokonują wypadu na Nowe Kramsko- była to najdalej na zachód wysunięta miejscowość zdobyta przez powstańców.

7 lutego 1919 roku

► uroczysta przysięga kompanii przemęckiej w miejscowym kościele Farnym.

8 lutego 1919 roku

► kompania przemęcka zajmuje Kaszczor i Mochy.

11 lutego 1919 roku

► atak niemiecki na Kargowę - powstańcy tracą przedpola miasta

12 lutego 1919 roku

► w wyniku ofensywy niemieckiej powstańcy tracą Kargowę.

► zaatakowane przez przeważające siły przeciwnika oddziały powstańcze wycofują się z Babimostu. Kontratak powstańczy  odbija Chobienice. Nie udało się natomiast odzyskać utraconego przyczółka na Obrze w Grójcu Wielkim.

13 lutego 1919 roku

► w nocy Niemcy atakują Kopanicę aby odciągnąć część sił powstańczych z polskich Chobienic.

15 lutego 1919 roku

► ciężkie, zakończone niepowodzeniem, walki o przyczółek w Grójcu Wielkim.

16 lutego 1919 roku

 ► zostaje zawarty rozejm w Trewirze, kończący zasadnicze walki na froncie wielkopolskim.

17 lutego 1919 roku

► odparcie ataku niemieckiego na Kopanicę

► walki pod Nową Wsią Zbąską - powstańcy tracą przyczółek na Obrze

 19 lutego 1919 roku

► ostrzał niemiecki m.in. pod Małym Grójcem, Chobienicami i Kopanicą. Następnego dnia ostrzelano Chobienice.

27 lutego 1919 roku

 ► strona niemiecka zaproponowała polskiej podjęcie rozmów, których celem miało być zawieszenie broni na odcinku wolsztyńskim. Do rozmowy, zgodnie z życzeniem strony niemieckiej, doszło na moście w Kopanicy.

3 marca 1919 roku

► niemiecki ostrzał artyleryjski Kaszczoru przez baterię artylerii z Łupic i odparcie przez powstańców szturmu na tą miejscowość.

10 marca 1919 roku

► zlikwidowano patrol Grenzschutzu pod Kaszczorem.

11 marca 1919 roku

 ► na drodze Kaszczor - Spokojna do niewoli dostaje się polski patrol powstańczy.

12 marca 1919 roku

► odparcie kolejnego ataku niemieckiego na Kaszczor.

20 marca1919 roku

► odparcie ponownych niemieckich ataków na Wieleń i Kaszczor.

26 marca 1919 roku

 ► zawarto uzupełniające zawieszenie broni, po którym ustały wszelkie utarczki na odcinku wolsztyńskim.

3 kwietnia 1919 roku

► starcie z patrolem niemieckim pod Spokojną. Ginie powstaniec Franciszek Górski z Brenna

► odparcie ataku niemieckiego na Mochy.

13 kwietnia1919 roku

► odparcie ostatniego ataku niemieckiego na Kaszczor i Wieleń.

19 maja 1919 roku

► w incydencie granicznym tragicznie ginie łączniczka drużyny kopanickiej Anna Sewohl

2 czerwca 1919 roku

► potyczka pod Zbarzewem - ginie powstaniec Andrzej Stürmer z kompanii przemęckiej.

10 sierpnia 1919 roku

 ► pastor Hegemann wygłasza przemówienie do zebranych przed zborem mieszkańców republiki, którym ogłasza chęć przyłączenia państwa do Niemiec. Republika Świętno kończy samodzielny byt państwowy.

16 sierpnia 1919 roku

 ► do Świętna wkracza 30 – osobowy oddział niemieckiej straży granicznej (Grenzschutzu).

17 stycznia 1920 roku

► oddziały Armii Wielkopolskiej zajmują przyznany Polsce na konferencji wersalskiej Zbąszyń

opracował Waldemar Warciarek

Powrót do początku