| |
Major Józef Wróblewski
1879 - 1920
Urodził się 25 października 1879 r. w Sarbinowie
(daw. powiat gostyński) w rodzinie Antoniego i Marii z Koralewskich,
właścicieli gospodarstwa
ogrodniczego. Ukończył seminarium nauczycielskie. Posiadał status
nauczyciela elementarnego.
W okresie od 1 października 1900 r. do 30 września
1901 r. odbył roczną służbę wojskową w armii niemieckiej w 155 Pułku
Piechoty w Ostrowie Wlkp. Po jej ukończeniu awansowano go do stopnia
kaprala.
W latach 1910-1914 był kierownikiem Szkoły
Powszechnej w Radomierzu (powiat wolsztyński).
Po wybuchu I wojny światowej został w dniu 2 września
1914 r. zmobilizowany do armii niemieckiej z zadaniem szkolenia rekrutów
przy 37 Pułku Zapasowym. W maju 1915 r. ukończył w Neuhammer (Nowa
Kuźnia) 4-tygodniowy kurs dający kwalifikacje na zastępcę oficera. W
październiku tegoż samego roku odbył kolejny 3-tygodniowy kurs
przeszkolenia wojskowego, ale już na linii frontu w Marville pod Verdun.
27 lutego 1916 r. został na własną prośbę wysłany na linię frontu do 77
Pułku Grenadierów Obrony Narodowej, który prowadził działania wojenne we
Flandrii i na terenach Francji aż do rzeki Sommy. 5 kwietnia 1917 r.
otrzymał awans na stopień podporucznika. 1 czerwca 1918 r. został
przeniesiony do 267 Pułku 37 Dywizji w Alzacji, gdzie dowodził najpierw
do 25 września kompanią kulomiotów a potem do 27 października kompanią
piechoty. Tegoż dnia po poważnym zranieniu prawej dłoni od postrzału z
kulomiotu czołgu angielskiego został wycofany z pola walki i leczony
następnie przez 8 tygodniu w lazarecie w Erfurcie. 1 stycznia 1919 r. po
zwolnieniu z dalszego leczenia powrócił na Ziemię Przemęcką, włączając
się aktywnie w nurt walki narodowowyzwoleńczej.
6 stycznia 1919 r. został dowódcą powstańczej
kompanii przemęckiej oraz komendantem odcinka powstańczego od
południowego Kanału Obry za Solcem aż do Brenna, Wijewa i Włoszakowic.
Siedzibą komendantury była Błotnica, w której werbowano ochotników
również na odcinek „Wolsztyn” do ppor. Stanisława Siudy. 6 marca 1919 r.
w wyniku przekształcenia oddziałów powstańczych wchodzących w skład
Grupy Leszno w 6. Pułk Strzelców Wielkopolskich (późniejszy 60. Pułk
Piechoty Wielkopolskiej), został dowódcą II batalionu tegoż pułku. Po
zakończeniu zwycięskiego Powstania awansowano go do stopnia porucznika
Wojska Polskiego. Brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej. 9 maja 1919
r. jego II. batalion wchodzący w skład III armii gen. Edwarda
Rydza-Śmigłego, zniszczył mosty kolejowe za Kijowem, aby uniemożliwić
wejście do miasta wojskom bolszewickim. 14 maja wziął do niewoli pod
miastem Berezyna bolszewicki pułk kawalerii liczący 400 żołnierzy. Potem
w czasie odwrotu naszych wojsk Józefa Wróblewskiego zachorował na
czerwonkę i zmarł 13 lipca 1920 r. w wieku 4l lat.
Pochowano go we wsi Zagórze nad Niemnem. Kilka dni po
śmierci awansowano go do stopnia majora Wojska Polskiego.
Został odznaczony Srebrnym Krzyżem Orderu Wojennego
Virtuti Militari oraz Krzyżem Niepodległości. Rodziny nie założył.
Pamięć o majorze Józefie Wróblewskim jest kultywowana w Zespole Szkół
Gimnazjum i Szkoła Podstawowa im. Powstańców Wielkopolskich w Przemęcie.
Źródło: CAW – Akta personalne i odznaczeniowe majora; Smoleń
B., Zarys historii wojennej 60. Pułku Piechoty Wielkopolskiej, Warszawa
1930, s. 8-10, 16, 19-21; Siuda S., Zarys historii wojennej 56. Pułku
Piechoty Wielkopolskiej, Krotoszyn 1932, s. 7; Siuda S., Walki na
odcinku wolsztyńskim, w: Materiały do histoii Powstania Wielkopolskiego
1918-1919, Poznań 1938, s. 85,99; Benyskiewicz J., Babimojszczyzna w
latach 1919-1945, Zielona Góra 1994, s. 49; Benyskiewicz J., Babimost,
Kargowa, Wolsztyn z dziejów i współczesności, w: Zeszyty Lubuskie nr
19/1991, s. 74, 79; Polak B., Ziemia Kościańska w Powstaniu
Wielkopolskim 1918-1919, Praca zbiorowa, Kościan 1999, s. 31, 69; Bloch
R., Rogozinski S., Thiel M., Wojciechowski K., Przebieg Powstania
Wielkopolskiego na terenie Przemętu i okolicy, maszynopis z 23 listopada
1968 r.; Machoy H., Powstanie Wielkopolskie w roku 1918-1919 w
miejscowościach Błotnica, Włoszakowice, Zbarzewo, Nowa Wieś, Mochy i
Waszkowo pod Poniecem, maszynopis, Leszno styczeń 1928; Kroniki szkół z
Kaszczoru i Siekowa – Kluczewa (powiat wolsztyński); Tłumaczenie tekstów
niemieckich – Damian Gorzelniak, tłumacz przysięgły.
Antoni Fornalski
|
|
